Kaynanalar merakla, gelinler ise korkulu gözlerle beklerdi, sonuç nasıl olacak diye? Gelinlerin korkulu rüyası olan Boşnak Böreği yani Pita, Boşnak adetinde çok önemli bir yere sahip. Bu böreği yapamayan gelin, gelin olmazmış! İşte size böreğin hikayesi ve Boşnak böreği yapmanın püf noktası.
Her yemeğin, her tatlının, her böreğin ülkelere göre bir kültür içinde yoğrulmuşluğu var. Bazen o ülkenin bütün gelenek göreneklerini taşırlar bazen de hikayesini…
Boşnak böreği de böyle… Yugoslavya bölgesinin bir böreği olan Boşnak böreği, daha sonra ülke sınırlarını aşıp Türkiye’ye kadar geliyor, ve bugün bir çok ülkede bu börek biliniyor.
Türkler de Trakyalılar sayesinde bu böreği sevdi ve tüketmeye başladı. Ama aslında bu böreğin adı pita…
Boşnak böreği; Boşnaklarca dillendirilen adıyla; meşhur Boşnak pitası… Basit gibi görünse de el mahareti ve takip isteyen, kız yetiştiren annelerin miras gibi kızlarına öğrettiği bir börektir. Kayınvalidelerin gelinleri hakkında en dikkat ettikleri beklentidir pita. Eğer ki gelin tadına varılası bir pita yapamıyorsa, vay haline. Aile toplantılarında ya da konuk ağırlanan kalabalık sofralarda, gelinin yaptığı pitayı tatmak için özellikle dikkat kesilirmiş gelenler. Güzel yaptıysa, kaynana böbürlensin dursun sofrada… Yok eğer yapamadıysa, gelin odadan çıkınca konuklar hemen serzenişler başlarmış kayınvalideye.
Gelinler fırça yiyormuş!
Yugoslavya’da Perşembe ve Pazar geceleri özellikle pita yenir. Türkiye’ de yaşayan Boşnaklar ise Perşembe akşamlarını bu leziz börekle tatlandırırlar. Çünkü Perşembe günü Müslümanlar’da Cuma gününün arifesidir. Pazar ise Hıristiyanlarca kutsaldır. Boşnaklarca un ve hamurda bolluk bereket olduğu anlayışından hareketle, bu kutlu günlerin hatrına bolluk ve bereketin çoğalması dilenir, verilen nimetlere böylesi bir köklü gelenekle bir anlamda şükredilmiş olunur.
Bu böreğin harcında geleneksel olarak ıspanak veya pırasa kullanılır. Hatta pırasalı olanı Arnavutlar ve Boşnaklar arasında neredeyse milli bir mesele haline getirilmiş durumdadır. Kol böreği şeklinde sarılıp ortadan tepsinin sonuna doğru daire şeklinde sarılarak hazırlanır. Buna karşılık peynirli, patatesli ve/veya kabaklı iç harçlarla da yapılmaktadır. Bazen lezzeti katmerlemek yahut baskın olanın tadını kırmak için ıspanakla pırasa yahut ıspanakla peynir bir arada kullanılır.
Aslında Boşnak mutfağından Trakya’ya taşınmış, adında Boşnak böreği geçen pek çok tarif bulunmaktadır. Bu sebeple en büyük eleştiriler “Gerçek Boşnak böreği o değil, bu şekilde olur…” diye herkesin kendi uygulamasını öne sürmesi yönündedir. Burada çarşaf böreği diye de adlandırabileceğimiz bu tarif en genel Boşnak böreği tarifidir.
Peki nasıl yapılır bu Boşnak böreği?
- Unu çukur bir kaba eleyin. Ortasını havuz gibi açıp tuzu ilave edin. Suyu azar azar ekleyip yoğurmaya başlayın.
- Hafif sert bir hamur elde edinceye kadar yoğurmaya devam edin. Hamuru üç eşit bezeye ayırıp üzerini nemli bir bezle kapatın ve 1 saat bekletin.
- Patatesleri bol suyla yıkayıp yumuşayıncaya kadar haşlayın. Kabuklarını soyup 3 yemek kaşığı eritilmiş tereyağı, tuz ve karabiber ekleyip püre kıvamına gelinceye kadar ezin.
- Hamur bezelerinden birini yemek tabağı büyüklüğünde oluncaya kadar merdaneyle açın. Üzerine eritilmiş tereyağı sürerek iki elinizin üst kısımlarını kullanarak hamuru olabildiğince incelterek açmaya devam edin.
- Yufkayı düz bir zemin üzerine alarak üzerine eritilmiş tereyağı sürün. Patatesli harçtan bir miktar alarak yufkanın üzerine uzun bir parça şeklinde yerleştirin.
- Yufkayı rulo şeklinde sarın. İki elinizle hafifçe çekerek hamuru kopmayacak şekilde uzatın. Rulo yufkadan cevizden daha büyükçe parçalar koparıp elinizde hafifçe yuvarlayın ve içine tereyağı sürülmüş tepsiye yan yana dizin.
- Kalan tüm hamurları bu şekilde hazırlayarak tepsiye dizin. Hamur toplarının üzerine eritilmiş tereyağı sürün. Önceden ısıtılmış 180 dereceye ayarlı fırında 45 dakika pişirin. Ilık olarak servis yapın.
Püf noktaları
- Hamuru hazırlarken, unu azar azar ekleyin ve yoğurun. Tüm unu bir anda dökerseniz, hamurun kıvamı sertleşecektir.
- Hamurun kıvamı çok yumuşak olduysa, un ilavesi yapabilirsiniz. Böylece böreğiniz pürüzsüz ve yumuşacık olacaktır.
- Hazırladığınız hamurları, baklava yapımında kullanılan yufkalar kadar ince açmaya özen gösterin.
- Kıymalı Boşnak böreği için; kıyma, soğan ve baharatları kavurun. Ardından açtığınız hamurun içine doldurun.
- Peynirli Boşnak böreği için; lor peyniri kullanabilirsiniz. Peynirleri hamura eklemeden önce elinizle parçalayın.
- Ispanaklı Boşnak böreği için; ıspanakları yıkayın ve temizleyin. Ardından süt kaymağı, rendelenmiş soğan, 2 yumurta ve tuz ile karıştırın. Bu harcı açtığınız hamurlara paylaştırın.
